Stale żaroodporne i żarowytrzymałe - charakterystyka i zastosowanie
Treść
Stale żaroodporne i żarowytrzymałe to materiały wykorzystywane do zadań specjalnych - w budownictwie i przemyśle stosuje się je do wyrobu maszyn pracujących w bardzo wysokich temperaturach, powyżej 600 stopni. Jakie są ich właściwości?
Czym różni się stal żaroodporna od żarowytrzymałej?
Pojęcia: żaroodporność i żarowytrzymałość nie są tożsame, choć możliwe jest, by stal była równocześnie żaroodporna i żarowytrzymała.
Żaroodporność
Żaroodporność oznacza odporność na korozję gazową, która powstaje w wyniku działania gazów utleniających w wysokich temperaturach. W składzie stali żaroodpornej znajduje się chrom (Cr) w domieszce 5-30%, a także często inne pierwiastki: glin (Al), krzem (Si) czy Tytan (Ti). Aby przetestować żaroodporność materiału, wykonuje się specjalny test, w trakcie którego jest on nagrzewany przez 24 godziny (do danej temperatury), a następnie schłodzony do 20 stopni. Po pięciokrotnym powtórzeniu tej czynności sprawdzany jest ubytek masy i jeśli jest on mniejszy niż pewna ustalona dla danej temperatury liczba, wówczas materiał jest żaroodporny.
Zastosowanie stali żaroodpornej jest szerokie i stosuje się ją w m.in.:
- piecach przemysłowych, kotłach parowych,
- szynach, elementach systemów transportowych,
- przemyśle chemicznym i petrochemicznym.
Żarowytrzymałość
Żarowytrzymałość oznacza natomiast odporność na odkształcenia, jakie mogą powstać w wysokich temperaturach, czyli na tzw. zjawisko pełzania. Stal żarowytrzymała charakteryzuje się zdolnością do przenoszenia naprężeń mechanicznych w wysokich temperaturach. Skład chromu w stalach żarowytrzymałych wynosi 13-28%, a dodatkowo w składzie chemicznym znajduje się też nikiel w ilości 8-27%.
Stal żarowytrzymała wykorzystywana jest przy produkcji:
- części maszyn,
- wałów wirnikowych, śrub i nakrętek,
- urządzeń ciśnieniowych,
- turbin.
Czym jest stal zaworowa?
Stale zaworowe to specjalna podgrupa stali żarowytrzymałych, które przeznaczone są do zastosowań w silnikach samolotów, silnikach spalinowych oraz częściach zaworów w motoryzacji. Są to wyjątkowe wytrzymałe materiały, odporne na gazy spalinowe i nie ulegające erozji pod wpływem pyłów spalinowych. Ponadto:
- Nie ulegają odkształceniom,
- Mają wysoki współczynnik twardości do temperatury,
- Łatwo poddają się obróbce plastycznej,
- Posiadają strukturę martenzytyczną jako nieliczne w grupie stali żarowytrzymałych.
Ponadto podgrupą stali zaworowych są też mniej popularne stale austenistyczne i austenityczno-ferrytyczne, które charakteryzują się jeszcze większą wytrzymałością niż stale chromo-krzemowe.
Stal żaroodporna i żarowytrzymała w ofercie firmy Virgamet
Szeroki asortyment stali żaroodpornej i żarowytrzymałej oferuje klientom hurtowym i detalicznym firma Virgamet, która zajmuje się dystrybucją wyrobów metalowych w Polsce i na międzynarodowych rynkach. Obsługuje ona m.in. branżę motoryzacyjną, chemiczną, górniczo-hutniczą, spożywczą, komunikacyjną i energetyczną.
W ofercie Virgamet znajdują się gatunki stali żaroodpornej i żarowytrzymałej zgodne z normami PN-71/H-86022, PN-80/H-87045, BN-63/0644-02, PN-EN 10095, PN-EN 10088-1, PN-EN 10302, PN-EN 10269, PN-EN 10090. Są to stale:
- 1.4713
- 1.4724
- 1.4742
- 1.4762
- 1.4749
- 1.4948
- 1.4878
- 1.4828
- 1.4841
- 1.4845
- 1.4833
- 1.4864 - Alloy 330
- 1.4835
- 1.4854
- 1.4980 - 1.3980 - 1.4944
- 1.4935 - AISI 422
- 1.4718
- 1.4731
- 1.4873
- 1.4910
- 1.4961
- 1.4986.
https://virgamet.pl/stal-zaroodporna-zaworowa-zarowytrzymala-wysokostopowa
Autor: Silesian